Cẩn thận kiệt sức, đột quỵ do tập luyện quá đà Tuổi Trẻ Online

Đăng ngày:

Cẩn thận khi luyện tập thể dục, thể thao quá sức lâu dài có thể ảnh đến sức khoẻ - Ảnh minh họa: QUANG ĐỊNH

Đã có nhiều trường hợp kiệt sức, choáng váng hay ngất. Nguy hiểm hơn còn có trường hợp bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ, thậm chí tử vong…

Đột ngột khuỵu khi tập thể thao

Mới đây, một người đàn ông trung niên ở TP Thủ Đức bị nhồi máu cơ tim, té ngã khi đang trên đường đi tập, sau đó đã mất. Thông tin từ gia đình anh cho biết anh là một người tập luyện thể thao cường độ cao.

Hay trường hợp anh D. nhập viện Bệnh viện Nhân dân Gia Định cấp cứu vì choáng, khó thở sau tập thể thao vào ngày 7-3. Anh cho biết có thay đổi chế độ ăn, ăn kiêng trong mấy ngày nay, trong lúc tập luyện thể thao nhiều, khiến anh kiệt sức...

Chị Thùy Dung chia sẻ chị thường xuyên đến phòng tập gym đều đặn 5 buổi/tuần, mỗi buổi tập khoảng 1,5 tiếng. Thấy sức khỏe đang rất ổn nên chị chơi thêm cầu lông với hội bạn.

5 hậu quả đáng sợ của việc tập luyện thể dục thể thao quá sức

Cứ thế mỗi tuần ngoài tập gym, các buổi tối chị dành thêm thời gian để chơi cầu lông cùng bạn bè, đôi khi vui quá chơi nhiều séc. Tuy nhiên chỉ được tầm 2 tuần, cơ thể chị dần có các biểu hiện mệt mỏi kéo dài. Mỗi khi đánh cầu về, chị thường xuyên choáng váng, hụt hơi, khô họng và khó ngủ.

Không chỉ chị Dung, rất nhiều trường hợp ngoài ý muốn đã xảy ra khi người chơi thể thao không nhận ra sức chịu đựng của cơ thể có hạn.

Như vào tháng 11-2024, Bệnh viện E cứu sống thành công một huấn luyện viên thể hình nhập viện do nhồi máu cơ tim sau khi tập luyện cường độ cao.

Một trường hợp khác bị đột quỵ tim cấp sau khi chơi đánh cầu lông tại một bệnh viện tư. Các bác sĩ nhận định bệnh nhân này trên nền hẹp mạch vành sẵn có do mảng xơ vữa gây ra, cùng việc chơi thể thao gắng sức nhiều làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim, tăng nhu cầu oxy cơ tim làm nứt vỡ mảng xơ vữa gây huyết khối tắc nghẽn hoàn toàn lòng mạch vành khiến người bệnh bị nhồi máu cơ tim.

Tại TP.HCM, tháng 7-2024 vừa qua, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cũng tiếp nhận bệnh nhân nam Đ.Đ.N. , khi đang tập gym thì đột ngột lên cơn khó thở, tím tái, ngã gục xuống, ngất, vã mồ hôi và được đưa vào bệnh viện cấp cứu.

Khai thác bệnh sử cho thấy người bệnh có đau ngực trước nhập viện 5 ngày, cơn đau kéo dài hơn 10 phút. Khi người bệnh hoạt động gắng sức thì gây nên vỡ, thủng tim.

Gắng sức gây hại cả thể chất lẫn tinh thần

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Phan Vương Huy Đổng nhận định thể thao không chỉ là vận động, cải thiện sức khỏe mà còn là một hoạt động cộng đồng, giúp tạo dựng các mối quan hệ xã hội, hơn nữa thể thao là một phần của một hệ sinh thái y học lối sống.

Khi luyện tập thể thao quá sức, cơ thể sẽ có các biểu hiện cấp tính như cảm giác mệt lả, không thể hồi phục ngay cả sau khi nghỉ ngơi; khó thở, chóng mặt, buồn nôn, đau tức ngực. Về lâu dài có thể gây ra tác hại mãn tính như mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, sụt cân không phải do mục tiêu giảm cân mà là do cơ thể mất năng lượng quá mức; chấn thương mãn tính, đột quỵ…

Bác sĩ Nguyễn Tiến Lộc cho rằng với các môn thể thao đòi hỏi có kháng lực như gym, sức bền như chạy bộ thì hệ cơ xương khớp đều chịu ảnh hưởng bởi các vi chấn thương. Nếu luyện tập quá sức có thể dẫn đến các hiện tượng viêm gân, rách cơ vi thể và gây đau cho người tập luyện ở những ngày kế tiếp.

Đặc biệt không chỉ ảnh hưởng sức khỏe thể chất, việc luyện tập quá sức có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Tình trạng đau gân, đau cơ chủ yếu gây ra bởi quá trình viêm, nên quá trình này sẽ đồng thời tiết ra một số hormone làm tinh thần của người tập trở nên mệt mỏi và đốc thúc người tập phải nghỉ ngơi.

"Lắng nghe cơ thể" khi tập luyện thể thao

Theo bác sĩ Đổng, về luyện tập thể thao, có ba hình thức: thể thao cho mọi người là dạng thể thao quần chúng nhằm nâng cao sức khỏe chung. Thể thao cho người bệnh là luyện tập dành cho người có các bệnh lý nhằm hỗ trợ điều trị và phục hồi. Thứ ba là thể thao chuyên nghiệp dành cho những vận động viên chuyên nghiệp, yêu cầu chế độ luyện tập nghiêm ngặt và kiên trì.

Khi tập luyện thể thao, người tập cần xác định rõ mục tiêu của mình để có phương pháp luyện tập phù hợp.

Đồng thời cần có đánh giá tình trạng sức khỏe, nếu có yếu tố rủi ro như bệnh lý tim mạch, xương khớp, béo phì... thì nên đi khám bác sĩ trước khi bắt đầu luyện tập. Các bác sĩ có thể giúp lập kế hoạch luyện tập phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Đặc biệt là lắng nghe cơ thể, chú ý đến cảm giác của cơ thể khi luyện tập. Nếu cảm thấy không ổn thì nên ngừng ngay và tìm sự hỗ trợ y tế cần thiết.

Còn bác sĩ Lộc cho rằng khi luyện tập thể dục thể thao cần đảm về thời gian nghỉ ngơi khoảng 24 giờ trước khi tập vào buổi kế tiếp. Ở một số môn thể thao sức bền đòi hỏi phải đảm bảo tuân thủ ngưỡng nhịp tim an toàn. Ngưỡng tim an toàn được tính bằng cách lấy 220 trừ đi số tuổi, nhịp tim đảm bảo cho người chạy bộ chỉ khoảng 70% so với kết quả nói trên.

Làm gì khi thấy người có dấu hiệu luyện tập thể thao quá sức?Theo các bác sĩ, khi phát hiện người có dấu hiệu mệt lả, choáng váng khi tập luyện thể thao, nếu người đó vẫn còn tỉnh, cần nhanh chóng đưa họ ra nơi thoáng, có thể chườm mát và bù nước điện giải cho tỉnh táo và thực hiện sơ cấp cứu.Trường hợp người này không còn tỉnh, cần tháo các thiết bị đang đeo trên người và để họ ở tư thế nằm thẳng, kiểm tra hô hấp, gọi nhanh cho trung tâm cấp cứu 115. Đặc biệt lưu ý không tự sơ cứu, hồi sức tim phổi nếu chưa từng được huấn luyện chuyên môn kỹ thuật bởi sơ cứu không đúng cách có thể gây nguy hiểm cho người bệnh.

Huấn luyện viên thể hình nhồi máu cơ tim vì tập luyện quá sứcBệnh viện E vừa can thiệp cấp cứu và thành công cứu sống một huấn luyện viên thể hình nhập viện do nhồi máu cơ tim cấp. Nam thanh niên này chỉ mới 32 tuổi, hoàn toàn khỏe mạnh.

20 Tin Tức Mới Nhất